Biển quảng cáo “thiêu” người

Hiện trường vụ cháy biển quảng cáo ở huyện Từ Liêm, gây cháy lan sang 2 nhà dân liền kề Dễ cháy như biển quảng cáo điện tử Như Báo ANTĐ đưa tin, khoảng 2h40 ngày 26-7, tại hiệu vàng Đức Anh (tổ 10, khu 3, phường Hồng Gai, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh), do vợ chồng anh Nguyễn Tiến Đức (SN 1979) và chị Mai Thị Anh (SN 1978) làm chủ, đã xảy cháy khiến 5 người thiệt mạng, trong đó có 3 con nhỏ của anh Đức; 4 người khác bị thương đang được cấp cứu tại bệnh viện. Qua khám nghiệm hiện trường, ghi lời khai những người biết việc, nguyên nhân vụ cháy bước đầu được cơ quan công an xác định do chập điện biển hiệu quảng cáo treo kín “mặt tiền” ngôi nhà dạng “ống”, cao 5 tầng. Theo ghi nhận của PV ANTĐ, vụ hỏa hoạn tại hiệu vàng Đức Anh là vụ cháy biển lăng xê gây thiệt hại nghiêm trọng nhất từ trước đến nay, trong số rất nhiều vụ đã xảy ra trên phạm vi cả nước. Tại Hà Nội, ngày 12-6 vừa qua cũng xảy ra vụ cháy biển quảng cáo treo phía ngoài một quán Karaoke trên phố Xã Đàn, quận Đống Đa. Theo các nhân chứng, khoảng 20h15, khi quán đang đông khách, một viên chức phát hiện lửa bùng phát từ tấm biển quảng cáo cỡ lớn. Làm bằng vật liệu dễ cháy, bên trong có nhiều dây điện nên lửa chóng vánh lan rộng, “nuốt” trọn tấm biển, phủ kín mặt ngoài ngôi nhà. May mắn là tòa nhà thiết kế “tường kính” nên lửa bên ngoài không cháy lan vào trong. Theo viên chức quán karaoke, trước hôm xảy ra vụ cháy đã phát hiện hệ thống đèn Led treo ngoài nhà trục trặc và báo thợ đến tu chỉnh. Cửa hàng chưa kịp khắc phục thì xảy ra sự cố trên. Trước đó, hỏa hoạn cũng bùng phát tại quán Karaoke Legend (khu tái định cư xã Phú Diễn, huyện Từ Liêm) và cháy lan sang 2 nhà dân bên cạnh. Theo chủ nhà, quán karaoke đang trong thời đoạn hoàn thiện thì xảy ra sự cố cháy tấm biển lăng xê treo từ tầng 2 lên đến tầng 7. Chỉ trong vài phút, lửa đã thiêu rụi tấm biển và lan vào các phòng hát, phòng máy. Thời khắc xảy cháy, trong quán có 10 người và tuốt đều phải chạy lên tầng thượng tránh khói lửa. Lửa táp mạnh vào các vật dụng cách âm trong quán, tạo ra nhiều khí độc khiến những người mắc kẹt tức ngực, khó thở. Không còn cách nào khác, họ hô hoán và được một người hàng xóm nhà bên bắc thang, kê “cầu” cho bò sang tránh lửa và may mắn thoát chết. Gần chục xe cứu hỏa và xe thang được điều động đến hiện trường để dập tắt vụ cháy biển quảng cáo này. Nếu đóng chặt cửa kính và cửa phòng ngủ, những người có mặt trong hiệu vàng Đức Anh đã tránh được nhiều khói “Công nghệ” đèn Led bị thả nổi Theo ghi nhận của PV ANTĐ, thị trường biển hiệu quảng cáo hiện phân chia làm 3 loại chính: Loại biển in trên bạt có đèn hắt lắp rời; biển công nghệ lật 3 mặt, biển cuốn; biển điện tử (đèn Led, neon). Xét về tính thẩm mỹ, độ bắt mắt, biển quảng cáo trên trên bạt và biển cuốn thua xa biển hiệu điện tử, song 2 loại biển này gần như chơi bao giờ gặp sự cố. Tuy nhiên, với lợi thế về giá, dùng công nghệ đèn màu sắc, đèn Led đang được nhiều cửa hàng, quán ăn chọn nhằm cuộn nhiều hơn sự để ý của người đi đường. Trong khi đó, các thiết bị, dây nối chế tác biển lăng xê đèn Led gần như đang bị thả nổi, đa phần có xuất xứ Trung Quốc, độ bền thấp, bộc trực xảy ra sự cố hư hỏng. “Gần như tuốt khách hàng chọn lọc biển Led không hay biết, hoặc không được cảnh báo về nguy cơ cháy nổ thường trực có thể xảy ra” - một cán bộ Sở Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội khẳng định. Dễ cháy và khi xảy cháy cũng dễ bắt lửa, bởi hầu hết biển lăng xê điện tử được làm bằng mecal, nhựa. Vị trí treo biển lăng xê cỡ lớn thường bao kín “mặt tiền” các nhà cao tầng nên khi xảy ra sự cố chập điện, lửa sẽ chóng vánh bốc cao, gặp các nguyên liệu dễ cháy (cửa ra vào ban công, cửa sổ gỗ) phía trong sẽ lan nhanh vào các phòng gây cháy lớn. Phân tách duyên do gây cháy biển lăng xê thời kì qua, một cán bộ Sở Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội đưa ra 4 nhận định: Do biển hiệu, hộp đèn quảng cáo thường được treo móc ngoài trời, dưới tác động của thời tiết khiến cho hệ thống dây dẫn nguồn cấp điện cho biển bị hỏng hóc lớp vỏ cách điện, gây chạm chập từ dây nguồn, hộp đấu dây kỹ thuật. Để hạ giá thành sản phẩm, nhiều công ty chế tạo chọn lựa thiết bị bảo vệ (avtomat) không đảm bảo kỹ thuật, không có tác dụng bảo vệ thiết bị khi có sự cố xảy ra; Một số trường hợp công nhân thi công bất cẩn trong việc đấu nối hệ thống chiếu sáng bên trong biển hiệu; Lắp đặt chữ nổi bằng nhựa lồng dây đèn neon sign bên trong, quá trình dùng dưới tác dụng của nhiệt tỏa ra từ đèn, làm bắt lửa các bảng chữ nổi nhựa, gây cháy lan sang các bộ phận khác của hộp đèn lăng xê. Biển quảng cáo bằng đèn Led dễ chập cháy và khi xảy cháy rất dễ bắt lửa Nhảy từ trên cao để thoát nạn là trầm mình Trở lại vụ cháy hiệu vàng Đức Anh. Vụ hỏa hoạn này khiến nhiều cán bộ công tác trong lĩnh vực PCCC liên hệ đến vụ cháy tại chung cư 18 tầng JSC34 (đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội) làm 2 mẹ con chết thảm. Đã đành mỗi vụ cháy diễn biến khác nhau và chỉ có người trong cuộc mới tỏ, song nếu nắm được những kiến thức cơ bản nhất về công tác thoát nạn, ứng phó với cháy nổ, số người bỏ mạng, bị thương chắc chắn không lớn đến vậy. Theo lời kể của anh Nguyễn Tiến Đức – chủ hiệu vàng Đức Anh, anh là người trước hết phát hiện cháy khi thấy khói ùa vào phòng ngủ ở tầng của 2 vợ chồng và đứa con nhỏ 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, thay vì tĩnh tâm tìm khăn, vải tẩm nước chèn, nhét vào khe cửa, song song bịt mặt che khói độc cho vợ con, anh này lại mở cửa phòng chạy lên tầng 3, đã vô tình khiến phòng ngủ tầng 2 nhiễm khói nặng hơn. Với kết cấu nhà chắc chắn, cửa sổ kính mặt ngoài không cháy, nếu bịt kín khe cửa ra vào và cửa sổ, chắc chắn những người có mặt trong phòng sẽ an toàn, trong lúc đợi lực lượng chức năng đến tiếp ứng - một cán bộ Sở Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội nhận định. Theo nguyên lý cháy nổ, nhiệt và khói luôn bốc lên cao, bởi vậy khi gia đình anh Đức thoát lên tầng 3 càng bị nhiễm khói nặng. Chẳng thể chạy được xuống dưới, vợ chồng anh này đã liều mạng ôm con nhỏ 6 tháng tuổi nhảy từ tầng 3 xuống đất. May mắn cháu bé thoát chết thần kỳ, song anh Đức và vợ bị chấn thương nặng. Cán bộ Sở Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội nhận định: trong một vụ cháy nhiều khói, người lớn dù khỏe mạnh nhưng nếu không có những tri thức cơ bản về PCCC tháo thân còn khó, chưa nói tới trẻ nhỏ. “Nói vậy để thấy, tri thức, kỹ năng đối phó với thiên tai, bão lũ, địa chấn, cháy nổ đang còn rất hổng trong sách giáo khoa các cấp ở Việt Nam hiện nay; trong khi trẻ 3-5 tuổi ở nhiều quốc gia xung quanh chúng ta đều đã được học và làm quen” - cán bộ này cho biết. Cụ thể với vụ cháy trên, nếu các thành viên trong gia đình biết cách sử dụng khăn, giẻ ướt để che khói, bịt miệng và ở yên trong phòng chờ cảnh sát đến tiếp ứng nhiều khả năng thương vong sẽ không đến 5 người. Trong trường hợp buộc phải ra khỏi phòng để tiếp ứng người nhà, hãy chạm tay trước vào cánh cửa để soát nó có nóng hay không (nếu cửa nóng nghĩa là lửa đang cháy bên ngoài), thì hãy mở cửa hé ít một, dùng chính cánh cửa để che lửa táp vào phía mình, tránh bỏng hô hấp, rồi từ từ tìm cách thoát ra ngoài. Còn khi lửa chưa lan vào nhà, chỉ có khói, một lưu ý với người dân là khi mở cửa ra khỏi phòng phải bò thấp dưới sàn nhà tránh khói, men theo tường, lan can cầu thang để chắc chắn đến đúng nơi cần đến. Tự bịt lối thoát nạn của mình Khảo sát của PV ANTĐ những ngày qua tại một số tuyến phố Hà Nội như: Chùa Bộc, Xã Đàn, phóng thích, Láng... Cho thấy, tình trạng các cá nhân, tổ chức treo biển lăng xê điện tử cỡ lớn, bịt kín lối thoát nạn - “mặt tiền” các ngôi nhà cao tầng diễn ra khá phổ thông. Đa phần, những ngôi nhà treo biển lăng xê khổ lớn thiết kế dạng nhà ống, có độc nhất vô nhị 1 mặt thoáng tiếp giáp với đường, 3 phía còn lại giáp nhà dân. Hồ hết các quán hàng treo biển quảng cáo “khủng” là những cơ sở giao hội đông người. Chưa nói tới nguy cơ cháy biển quảng cáo chạy dọc chiều cao các tòa nhà, chỉ cần một sự cố nhỏ xảy ra bên trong những khu vực này cũng đủ gây hoảng loạn cho khách. Ban công bị bịt kín bởi biển quảng cáo, lối thoát duy nhất những người bên trong tìm đến là cầu thang bộ. Với 1 cầu thang độc nhất, nguy cơ khách hàng giẫm đạp lên nhau để tháo chạy là điều dễ xảy ra. Một cán bộ làm thuê tác soát lâu năm thuộc Sở Cảnh sát PC&CC TP Hà Nội khẳng định: Quá trình rà thực tại, cơ quan chức năng phát hiện nhiều cơ sở treo biển quảng cáo cỡ lớn che kín mặt tiền nhà, nhưng chẳng thể xử phạt vi phạm hành chính vì không có thẩm quyền. “Việc rà, xử phạt hành vi treo biển lăng xê quá khổ thuộc trách nhiệm của chính quyền các địa phương và ngành văn hóa thông tin” - cán bộ này cho hay. Được biết, theo quy chuẩn hiện hành, nhà dân cao 9 tầng trở lên buộc phải lập hồ sơ thẩm duyệt PCCC trước khi thi công và nghiệm thu sau khi hoàn thiện, trong đó, cơ quan chức năng luôn tấm những tòa nhà này phải có chí ít 2 cầu thang thoát nạn ở 2 hướng khác nhau. Với nhiều nhà dân cao dưới 9 tầng cho thuê mặt bằng kinh dinh ở nhiều tuyến phố giờ, xây dựng không qua thẩm duyệt PCCC, còn tự tiện bịt kín mặt thoáng duy nhất của tòa nhà để treo biển quảng cáo, song cũng không trang bị dây thoát nạn trên cao hoặc thang dây, dù cơ quan PCCC đã có nhiều kiến nghị, khuyến cáo. Nguy cơ mất an toàn PCCC rõ ràng là vậy, song các cơ quan liên tưởng, chính quyền các địa phương cũng không “xắn tay” cùng tìm biện pháp tháo gỡ. Quang Tấn